Su yumuşatma cihazları ham suda bulunan kalsiyum ve magnezyumu sudan
uzaklaştırır. sonuçta bu işlemi yapan mineral tankında bulunan katyonik
reçinedir. Basit iyon değişim prensibi ile çalışan bu reçineler, sularda
bulunan Ca ve Mg iyonlarını yakalar ve bunların yerine reçine yapısındaki Na
iyonlarını bırakır. Reçinenin doyması dediğimiz; Na iyonlarının tükenmesi
durumunda ise sistem tuzlu su ile rejenere edilerek tekrar servise alınır. Su
yumuşatma sistemleri aynı zamanda 1 mg/L ‘den fazla demir ve manganezi de
yakalar. Fe ve Mn ‘ın 1 mg/L ''den fazla olduğu sularda, yumuşatıcı ünitenin
sağlıklı çalışabilmesi için ön arıtım yapılması gerekmektedir.
Sert sudan kaynaklanan problemler ;
Sert su, daha fazla endüstride sorunlara yol açar. En büyük sorun ise kazanlarda
kireç tabakaları oluşturarak, ısı kayıplarına neden olmasıdır. Başka bir
sorunda sert suların proseste (ürünlerde) kullanılmasıdır. Sudaki kireç oranı,
ürünün kalitesini bozmakta yada istenen kaliteye ulaşmak için daha fazla
kimyasal harcanmasına neden olmaktadır. Evsel kullanımlarda ise; sert su ile
yıkanan giysiler, zamanla, solar ve sertleşir. Sabun köpürmez. Ev aletleri de
sert sudan etkilenirler. Isıtıldıklarında kalsiyum karbonat ve magnezyum
karbonat sudan ayrılır ve ısıtıcılar içinde birikirler. Zamanla cihaz, aynı
ısıya ulaşabilmek için daha çok enerji harcar ve ömrü kısalır. Aynı zamanda
sert su kullanılan malzemeleri aşındırır ve tıkar.
Yumuşatma
sistemi dizaynında dikkat edilmesi gereken hususlar;
Kullanılacak olan mineralin adsorbe katsayısı ve buna bağlı olarak gerekli
mineral miktarı,
Mineral tankının büyüklüğü,
Otomasyon sistemi (Tekli sistem, dublex sistem, triplex sistem, zaman kontrollü
vb.)
Günümüzde en çok kullanılan su yumuşatma yöntemi; kuvvetli katyonik reçinelerle
yapılır. Rejenerasyonu Na (sodyum) iyonu ile yapılan bu sistemde ham suyun
reçine yatağından geçişinde Ca (Kalsiyum) ve Mg (Magnezyum) iyonları Na
iyonları ile yer değiştirir. Genel Rejenerasyonda 100 gr NaCl /lt. reçine kullanıldığında
1 ppm CaCO3 sertlik kaçağı olur. 200 gr NaCl /lt. reçine kullanıldığında 0,5
ppm CaCO3 sertlik kaçağı olur. 250 gr NaCl /lt. reçine kullanıldığında 0,35 ppm
CaCO3 sertlik kaçağı olur. Bu sistemler de; tekli, dublex ve triplex olmak
üzere üçe ayrılır, aşağıda bu cihazlara ait teknik özellikleri görebilirsiniz.
Sistemlerde hamsu sertliği, saatlik ve günlük debiler çok önemlidir. Sistem
ihtiyaca göre dizayn edilirken hangi sistemin daha ekonomik olduğu kontrol
edilmelidir.
Su yumuşatma sistemlerinde de diğer sistemlerde olduğu gibi PE gövdeli tanklar
yada epoksi kaplı çelik tanklar kullanılmaktadır. Sistemlerde değişen tek nokta
ise otomasyon sistemlerinin çalışma prensipleridir. Zaman kontrollü, hacim
kontrollü, elektronik panel kontrollü (mikroprosesör), pnömatik yada manuel
olabilen bu sistemler her iki tank modelinde de kullanılabilmektedir.
Su Yumuşatma Sistemleri Teknik Özellikleri:
Tekli Sistemler ; Bir otomasyon valfi ve bir gövdeden oluşan bu sistemde birde
tuz tankı bulunmaktadır. Genel olarak sertliği 30 Fr değerinin altında olan
sularda yada su kullanımın az olduğu noktalarda tercih edilir. Dublex Sistemler
; Bir otomasyon valfi ve iki gövdeden oluşan bu sistemde birde tuz tankı
bulunmaktadır. Daha yüksek debi ihtiyaçlarında ise, sistem iki otomasyon valfi,
iki gövdeden oluşur ve iki tuz tankı bulunur. Bir cihaz serviste yumuşak su
verirken diğer cihaz geri yıkama (rejenerasyon) yapmaktadır. Genel olarak
sertliği 30 Fr değerinin üzerinde olan sularda yada saatlik tüketimin yüksek
olduğu sularda tercih edilir. Triplex Sistemler ; Üç otomasyon valfi ve üç
gövdeden oluşan bu sistemlerde; iki cihaz serviste iken bir cihaz geri yıkama
yapmaktadır. Sertliğin ve debinin çok yüksek olduğu noktalarda yada saatlik
debinin iki dublex sistemle karşılandığında ekonomik olmadığı noktalarda tercih
edilir. |